Algemene beschouwingen bij het Voorjaarsdebat

Voorzitter, leden van de gemeenteraad, ambtenaren en publiek Ik ben ontzettend blij dat ik hier weer in het openbaar mag debatteren en dat jullie er allemaal nagenoeg gezond en wel weer bij zijn. De afgelopen tijd is voor heel veel mensen zwaar geweest, voor anderen is het dat nog. Met ongekende maatregelen lijkt het virus nu onder controle te komen. Terwijl de maatschappij zijn vrijheid terugkrijgt, kijken we naar het stof dat neerdaalt. De toekomst is onzeker, wat zullen de langetermijneffecten van corona zijn? De formatie loopt ook nog niet lekker. Maar de economie lijkt snel op te krabbelen. Ik ga u in mijn beschouwing meenemen hoe de VVD denkt over de kaders voor de begroting, over de organisatie en hoe we omgaan met de samenleving.

De onzekere toekomst wordt weerspiegeld in een sombere kadernota die is opgesteld in de lockdown. Met moeite kunnen we de eindjes aan elkaar knopen. 1 jaar sluitend. Alleen met een stelpost voorkomen we preventief toezicht van de provincie en dat is wel het laatste dat wij zouden moeten willen. Ruimte voor nieuw beleid is er niet. Veel van wat we structureel willen is nu incidenteel gedekt. Gelukkig ziet het er inmiddels iets rooskleuriger uit. Er komt incidenteel geld uit Den Haag, deels voor de jeugdzorg.

De VVD staat voor solide financieel beleid en dat komt onder druk te staan. Want als we de cijfers keihard willen maken, dan zouden we voorzieningen moeten sluiten of de belastingen fors moeten verhogen. Fort33 dicht, geen zwembad meer, geen bibliotheek, zomaar wat opties. Dat wil niemand. Want weg is weg en het komt niet meer terug. Vandaar dat zelfs de VVD akkoord gaat met optimistisch maar realistisch begroten. Maar het is nog steeds geen pretpakket.

En er is (enige) ruimte voor optimisme. Niet alleen komt er geld vanuit het rijk. We krijgen het sociaal domein steeds beter onder controle. Complimenten voor de wethouders daarvoor. Van monitoring naar sturing levert op dat we niet meer heel veel in de reserve moeten stoppen waarvan de helft er dan later weer uit kan.

De VVD ziet dat het ook op andere terreinen essentieel is dat de gemeente meer in control komt. Want nog te veel dingen overkomen ons. Of het nu een muur is op een begraafplaats of te optimistische efficiency in BLNP-verband. Of nuts- en servicekosten. Of de IBOR-begroting. Hoeveel grip heeft de gemeente op haar financiën?

De VVD is en blijft kritisch op de interne organisatie. Maar altijd en eerst positief. Wij ontvangen complimenten over het klantcontact en EZ en ook de milieustraat is ondanks de soms haperende toegangspoortjes hogelijk gewaardeerd. De manier waarop iedereen in dit huis (eigenlijk vooral daarbuiten, thuis dus) zich heeft ingezet onder coronaomstandigheden verdient een pluim. Vorige week namen we al moties aan over dingen die we heel gewoon vinden. Dan is het niet meer dan rechtvaardig als we er een unaniem aannemen die al onze medewerkers bedankt voor hun buitengewone inzet.

Rondom de ontwikkeling van de organisatie is het stil, te stil. Wat is nu de status? Is het verloop stilgevallen? Voelen onze medewerkers dat al hun kennis en kunde aangesproken wordt? RES, duurzaamheid en omgevingswet worden door externen ingevuld, maar hebben onze eigen mensen geen kwaliteiten op dit gebied? Hoe wordt geborgd dat de kennis blijft? De VVD verwacht krachtige sturing op verandertrajecten en projecten en een doorontwikkeling van de organisatie waarin continu gekeken wordt waar het beter kan.

De Samenleving Voorop lijkt als "verbeterproject" volledig uit beeld verdwenen. Maar het college heeft afgelopen jaar laten zien in denken en handelen dat de gemeente de samenleving helemaal vooropstelt in het bestrijden van coronagevolgen.

Voorzitter, wij hebben vorig jaar aan het college gevraagd om de coronagelden maximaal ten goede te laten komen aan onze inwoners. En dat heeft het college goed opgepakt. Wat ons betreft is dit goed besteed. Maar ook als er structureel meer geld gaat komen, moet dit volgens ons aan onze inwoners en bedrijven ten goede komen en hoe is dat beter te verdelen dan door de geplande OZB-verhoging te matigen? De hele raad heeft daarnaast de wens om de hondenbelasting geheel af te schaffen. Maar niet voor niets hebben we eerder hier tien jaar de tijd voor genomen. De VVD wil dit ook liever gisteren maar niet als ongedekte cheque.

Communicatie. Communicatie, dialoog en inspraak horen vanzelfsprekend in de lokale democratie. Maar ze moeten niet steeds meer als verwijt (‘geen dialoog’, ‘onvoldoende communicatie’) worden gebruikt door tegenstanders van het een en ander. Het is wel heel gemakkelijk. En ook een groot risico dat de positieve aanpak (want er gaat heel veel wel goed, bijvoorbeeld bij Mastenbroek, compliment voor de wethouder) van de gemeente ondersneeuwt. Dat activistische geluiden de boventoon gaan voeren en dat dit overslaat naar de raad. Kunt u ons als raad eens meenemen in het vak van gemeentelijke communicatie, bijvoorbeeld in een uitwisseling? Kunt u ons leren om zelf ook goed te luisteren, zonder er direct zelf iets van te vinden?

Het ondernemersloket. De BKL verwacht dat de bedrijvigheid gaat toenemen. Het is zaak dat de gemeente ondernemers proactief blijft faciliteren. Over het accountmanagement en EZ krijgen we complimenten. Vergunningen blijven vaak taaie trajecten. Van bedrijven verwachten we dat ze wendbaar en slagkrachtig zijn. Als gemeente mogen we daar best wat tegenover zetten. Zeker als we er baat bij hebben, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van woningen zodat er doorstroming komt en het creëren van werkplekken (ook de nieuwe tankwerkplaats of Tech Center zal voor nieuwe banen zorgen, afgelopen jaar al 25). Door aanvragen van ondernemers een apart loket te geven en de link te leggen met het accountmanagement is volgens de VVD een wereld te winnen. Vandaar de motie.

Voorzitter, laten we niet, zoals in het citaat van Godfried Bomans (jawel van vorige week) de waarheid kwantitatief bepalen maar laten we vanavond verstandige besluiten nemen!